Në treg bombola të dyshimta të gazit, institucionet po zhvendosin kompetencat për kontrollin e tyre

Në tregun e vendit mund të gjenden bombola gazi për amvisëri , madje edhe bombola gazi teknike që përdoren për saldimin e oksigjenit me cilësi të diskutueshme dhe pa një certifikatë cilësie dhe kontrolli, ndërsa institucionet po zhvendosin kompetencat e tyre të kontrollit të tregut tek njëri-tjetri.

Ky fakt u shfaq pas ngjarjes tragjike që ndodhi në fshatin Rramanli të Kumanovës, ku nga një shpërthim i bombolës së gazi humbën jetën katër anëtarë të një familje, tre prej tyre vdiqën në vend dhe një më vonë në spital, ndërsa gjashtë u plagosën dhe katër prej të cilëve janë në gjendje kritike, përfshirë një grua shtatzënë dhe një fëmijë.

Siç informoi për MEDIAL-n komandanti i Brigadës Zjarrfikëse të Qytetit të Shkupit, Vlladimir Simonovski, gjatë vitit të kaluar Brigada kishte më shumë se 60 ndërhyrje në zjarre të shkaktuara nga bombola të gazit.

“Për fat të mirë, në këto zjarre të shkaktuar në vitin 2019 nuk ka viktima, por janë shkaktuar dëme të mëdha materiale,” tha Simonovski, duke shtuar se nuk ka shifra konkrete nëse zjarret janë shkaktuar nga sobat me gaz apo pajisje të ngrohjes me gaz.

Sipas ekspertëve, shpërthimi në familjen në fshatin Rramanli u shkaktua nga një bombolë gazi prej 20 litrash, pa certifikatë, të blerë në treg dhe jo tek një pikë e autorizuar për mbushje të gazit. Ata saktësojnë se bombola shpërtheu në pjesën e valvulës dhe se fotot tregojnë se nuk ka një certifikatë të duhur se bombola është e rregullt dhe cilësore. Sipas tyre, zakonisht ndodh që bombola të ketë rrjedhje në pjesën ku është bërë saldimi, por jo edhe tek valvula nëse e njëjta është e kontrolluar dhe e certifikuar. Rekomandohet që bombolat të mos vendosen pranë elementeve ose pajisjeve për ngrohje dhe të pastrohen para përdorimit nëse ato janë me yndyrë.

Siguria e valvulës të bombolës, sipas rregullave në fuqi në vend, kontrollohet çdo pesë vjet.

Institucionet po e hedhin përgjegjësinë tek njëri-tjetri

Drejtori i Inspektoratit Shtetëror të Tregut, Sojko Paunoski, në një prononcim për MEDIAL-n tha se Inspektorati Teknik Shtetëror është përgjegjës për kontrollin e bombolave të gazit për amvisëritë, ndërsa inspektori për mbikëqyrjen e pajisjeve të presionit nga Inspektorati Teknik Shtetëror për Inspektimin Teknik, Gjorgji Trajanovski, thotë se ata janë vetëm përgjegjës për të kontrolluar periodicitetin e bombolave.

“Inspektimi i Tregut u përpoq të mbikëqyrë gjashtë muaj më parë kur ata morën informacione se kishte mbërritje të bombolave nga Kina, por ata na thanë që nuk jemi kompetentë për këtë “, tha drejtori i Inspektoratit Shtetëror të Tregut, Stojko Paunoski për MEDIAL-n.

Sidoqoftë, sipas Trajanoski, shumica e pompave të benzinës mbushin bombola gazi për amvisëri edhe pse ato nuk janë të regjistruara për këtë veprimtari, dhe kanë vetëm lejen për të rimbushur automjete me gaz.

“Bombolat e gazit për amvisëri mbushen vetëm në pika të autorizuara. Ne nuk kemi asnjë kompetencë për të ndaluar pikat e mbushjes të paautorizuara. Përgjegjës për këtë është Inspektorati i Tregut ndërsa përgjegjësia jonë është që të kontrollojmë nëse bombolat janë kontrolluar në kohën e parashikuar me rregullore. Në mënyrë të veçantë, kompetenca jonë është ekzaminimi periodik i pajisjeve me presion pesë-vjeçar dhe pajisjeve portative të presionit. Për më tepër, ne si Inspektorat nuk marrim të dhëna nga Dogana për hyrjen e pajisjeve. Dogana informon Inspektoratin e Tregut për këtë”, tha Trajanoski për MEDIAL.

Duke mbushur në mënyrë të paligjshme bombolat e gazit për amvisëri, tha ai, pompat e benzinës shkelin të paktën dy rregullore – njëra është për mbrojtje nga zjarri dhe tjetra është për veprimtari të paregjistruar.

Nuk është saktësuar se kush është përgjegjës për licencimin e shitjes me pakicë të derivateve të naftës.

Vendi nuk specifikon se kush është përgjegjës për shitjen e naftës dhe produkteve të naftës me pakicë, vetëm Komisioni Rregullator i Shërbimeve të Energjisë dhe Ujërave (KRrE) ka kompetencë të lëshojë licenca për të operuar me naftën dhe derivatet e naftës, por me shumicë.

“KRrE ka juridiksion të qartë për të lëshuar licenca për tregtimin me GLN (gaz të lëngshëm të naftës), duke përfshirë të gjitha produktet ose derivatet e tjera të naftës me shumicë. Në pjesën tjetër, Inspektorati Teknik Shtetëror është përgjegjës për kontrollin, monitorimin e të gjitha mjeteve të tjera nën presion. Në të gjitha procedurat kur lëshojmë licenca me shumicë ku ka rezervuare të GLN-së, ne kërkojmë konfirmim nga institucionet përkatëse që i lëshojnë ato. Me rregulloren më të fundit të licencimit, ne inkorporuam madje një kontroll më të rreptë mbi kërkesat për dokumentacionin e duhur për mbrojtjen nga zjarri, por kompetenca jonë përfundon në tregtimin me shumicë. Më tej në zinxhirin e shitjes me pakicë, jo vetëm për bombolat e gazit, por edhe për stacionet e benzinës, KRrE-ja nuk ka asnjë kompetencë për të monitoruar atë pjesë të tregut të naftës dhe derivateve të naftës”, tha kryetari i KRrE-së, Marko Bislimoski për MEDIAL-n.

Ne, thekson ai, lëshojmë një licencë për tregtimin me shumicë për naftën dhe derivatet e naftës dhe monitorojmë blerjet dhe shitjet që ata bëjnë në tregun me shumicë dhe nuk kemi juridiksion mbi atë që po ndodh në tregun me pakicë. Ne mund të veprojmë vetëm nëse një tregtar në një pikë karburanti aplikon çmime më të larta se maksimumi, të cilat janë caktuar dhe ne informojmë institucionet e tjera në përputhje me rrethanat.

“Ne nuk mund të lëshojmë licenca kur bëhet fjalë për mjete apo enë nën presion nën pesë kilogramë dhe nuk kemi juridiksion atje. Ne nuk kemi juridiksion mbi tregun me pakicë dhe monitorimin e të gjitha mjeteve të tjera të presionit dhe kjo shprehet qartë në Ligjin e Energjetikës. Kompetenca është e Inspektoratit Shtetëror Teknik. Ne nuk kemi juridiksion mbi cilësinë e derivateve të shitura në stacionet e benzinës. Në fushën e cilësisë, kompetenca i përket Inspektoratit Shtetëror të Tregut. Unë i bëj thirrje të gjitha institucioneve të tjera që të marrin përsipër kompetencat dhe përgjegjësitë që ata kanë bazuar në legjislacion”, tha Bislimoski.

Ai theksoi se ekzistojnë institucione të përshtatshme të akredituara që lëshojnë certifikata nëse mjetet me presion plotësojnë kriteret e duhura.

“Kur lëshojmë një licencë për tregti me shumicë për çdo mjet nën presion kemi prezantuar praktikën e përfaqësuesve tanë duke dalë me përfaqësuesit e Inspektoratit Shtetëror të Tregut dhe nëse ata gjejnë një devijim, KRrE përfundon procedurën dhe nuk lëshon licencë për tregtinë me shumicë me naftë dhe derivate të naftës. Kjo është arsyeja pse ne kemi nënshkruar edhe memorandum bashkëpunimi me Inspektoratin Shtetëror të Tregut, tha Bislimoski, duke shtuar se në të kaluarën ka pasur disa situata në të cilat ka pasur devijime dhe nuk janë lëshuar licenca.

Makpetrol është e vetmja kompani me shërbim të certifikuar për kontroll, servisim dhe mbushje të bombolave të gazit.

Makpetrol, si e vetmja kompani me shërbim të certifikuar për kontrollin, servisimin dhe mbushjen e bombolave të gazit, bën apel që bombolat e gazit dhe bombolat për gazin teknik të blihen vetëm nga pikat e mbushjes të autorizuar, dhe jo nga stacionet e karburantit ku bombolat të mbushen ashtu si edhe makinat. Nga atje ata thonë se kanë një organ të tyre inspektimi që monitoron cilësinë e bombolave të gazit sipas standardeve dhe parametrave evropianë.

“Bombolat duhet të blihen vetëm në pikat e autorizuara të mbushjes, pasi kontejnerët kontrollohen, pastrohen dhe rimbushen siç duhet nën presionin e duhur. Garanton një shkallë të lartë sigurie, dhe bombolat që aprovohen nga organet e autorizuara të inspektimit kanë një shenjë. Kemi një mbushës modern të karuselit i cili kontrollon mbushjen e secilës bombole, dhe pas përfundimit të procesit të mbushjes dhe kontrollit, kapakët mbrojtës të veçantë vendosen në bombolat për amvisëri, gjë që garanton saktësinë e mbushjes së bombolave dhe rregullsinë e tyre teknike”, thonë nga Makpetrol.

Ata rekomandojnë që bombolat të montohen siç duhet dhe të mos vendosen pranë një trupi tjetër të ngrohjes. Pas instalimit, si një mënyrë e thjeshtë për të kontrolluar, rekomandohet të përdorni një sfungjer ku keni aplikuar detergjent për larjen e enëve tek reduktori për të parë nëse bombola është montuar siç duhet. Nëse ka dalje të gazit, thonë ata, në shkumë do të fillojnë të shfaqen flluskat.

“Gazi i butan propanit që ne shesim është gjithmonë me një erë të veçantë, në mënyrë që të dallohet ose të ndihet gjatë rrjedhjes së pakontrolluar në hapësirë ​​të hapura ose të mbyllura”, thonë nga Makpetrol.

/TS/MK